زمانی که ما در خواب هستیم چه اتفاقاتی در بدن ما می افتد؟
مترجم و تدوین عزیزاله اطاعتی
لری کمپ، دارنده 3 مدال طلا و یک برنزکشتی آزاد جهان و 4 مدال جام های جهانی در دهه 1970 و 1980 میلادی از امریکا و یکی از محققان و کارشناسان علوم ورزشی کمیته ملی المپیک این کشور، اهمیت خواب برای ورزشکاران به ویژه اهالی کشتی این کشور را مورد توجه قرار داده است.
وی در حال حاضر یکی از اساتید ایجاد انگیزه ( motivation ) در کمیته ملی المپیک امریکاست که هنر اصلی وی نیز سخنرانی برای ورزشکاران حاضر در مرکز آماده سازی کمیته ملی امریکا در کلرادو اسپرینگیز (Colorado Springs)است.
لری کمپ در مقاله ایی که مدتي پيش در سایت اختصاصی فدراسیون کشتی امریکا به چاپ رسیده، از اهمیت خواب کافی برای کشتی گیران و ورزشکاران به عنوان یک عامل مهم برای دستیابی به موفقیت ها سطح بالا نام برده است که شاید آگاهی از مفهوم کلی آن برای ورزشکاران به ویژه کشتی گیران جوان و حتی رده بالای ما، خالی از لطف نباشد.
برگردان مطلب نوشته شده به وسیله وي که به اجبار با کمی هم ویرایش همراه است برای استفاده علاقه مندان به شرح زیر است .
آیا شما به اندازه کافی می خوابید ؟
با یک برنامه پرترافیکی که ما در طول روز داریم و اکثر اوقات هم تا دیر وقت گرفتار انجام این برنامه ها هستیم، یک خواب کافی و عمیق می تواند کاملا خستگی روزانه ناشی از کارهای مختلف از جمله تمرینات آماده سازی و حتی شرکت در مسابقات را از تن به در کند.
خواب طولانی و عمیق چنان نقشی در بهبود شرایط کشتی گیران و قهرمانان بازی می کند که حتی می تواند، روند بازی را به نفع آنها تغییر دهد و به همین خاطر در اصطلاح از آن به عنوان تغییر دهند بازی نیزنام برده می شود.
لری کمپ می گوید: شواهد بسیاری در تاکید موضوع تاثیر خواب کافی بر روی عملکرد جسمانی و کیفیت فنی ورزشکاران وجود دارد که یکی از معروف ترین آنها مربوط به تحقیق خانم " ما چه ری " ( ا (Cheri Mah از محققان دانشگاه استنفورد در کالیفورنیا امریکاست.
در این تحقیق آمده است، از زمانی که ورزشکاران تحت نظر "ما چه ری" که در تحقیق مشارکت داشتند، ساعت خواب شبانه خود را تا 10 ساعت بالا برده اند، توانایی های جسمانی و عملکرد فنی آنها با پیشرفت قابل توجهی همراه بوده است .
در واقع این تحقیق ثابت کرده است که عملکرد ورزشکارانی که مدت ساعت خواب شبانه شان را به 10 ساعت می رسانند، توانایی خود را نیز به میزان قابل توجهی افزایش می دهند.
در مقابل طبیعی است که اختلال در ساعات خواب شبانه، تاثیر منفی و مخرب بر توانایی ها فیزیکی ورزشکاران را به همراه خواهد داشت .
چرا خواب کافی در برنامه های ورزشکاران مهم است؟
افزایش ساعت خواب شبانه و رساندن زمان آن به سطح کافی، باعث افزایش شاخص های تعیین کننده در پیروزی های ورزشی مانند تمرکز، استقامت، قدرت ، رشد عضلات و بازسازی توان می شود.
به راستی زمانی که ما درحال خواب هستیم چه اتفاقاتی در سیستم بدن ما می افتد؟
تنظیم ریتم یا همان ساعت بیولوژیکی بدن برای فعالیت منظم در طول 24 ساعت، یکی از مهمترین اتفاقی که براثر خواب کافی می افتد.
زمانی که ساعت داخلی بدن مرتب کار می کند، ورزشکار احساس آرامش کرده و نیازی به کوک کردن ساعت برای بیدار شدن در زمان مشخص نمی بیند.
ساعت بیولوژیکی یا همان ریتم بدن به خودی خود تنظیم می شود و همین امر نیز تا ورزشکار هر روز به موقع بیدار شده و آماده فعالیت های سخت جسمانی و آماده سازی بشود.
در این خصوص لری کمپ می گوید: خوابی که مورد نظر ماست، همان خواب عمیق است، خوابی که حداقل 6 ساعت بدون قطع شدن تداوم داشته باشد، این بدان معناست که ورزشکار نباید در این مدت به دفعات بیدار، از رختخواب خارج شده، استحمام کند و دوباره به رختخواب بازگردد، این شرایط اگر 10 ساعت هم ادامه داشته باشد، بی تاثیر خواهد بود.
زمانی که خواب شبانه ورزشکار با بی نظمی همراه می شود و وی نمی تواند به مدت کافی و عمیق بخوابد، ریتم یا همان ساعت بیولوژیکی بدن او به هم خورده و باعث اختلال سوخت ساز می شود که حاصلی جز توقف رشد شاخص های تعیین کننده بدن را به دنبال نخواهد داشت .
کاهش توان جسمانی ، استرس بیشتر برای وزرشکار در آستانه حضور در رقابت ها مهم یک فاجعه است که اختلال در ساعت خواب شبانه یکی از عوامل مهم تاثیر گذار در این اتفاق نا خوشایند است .
در واقع زمانی که یک ورزشکار از داشتن خواب کافی و مناسب برخوردار نیست، در معرض خطر کاهش جدی توانایی ها و عملکرد کلی جسمانی قرار گرفته و تمرکزشبرهم می خورد که این یعنی بالا رفتن احتمال آسیب دیدگی .
10 ساعت خواب شبانه در چرخه مناسب، بدین معناست که بدن در شرایطی قرار بگیرد که بتواند هورمون های لازم برای رشد عضلات و استخوان ها را تولید و زمینه تقویت سیستم کلی بدن ورزشکار را فراهم کند.
در این میان ورزشکاران می توانند از فواید خواب، از طریق خواب های کوتاه مدت 15 الی 20 دقیقه ایی که در اصطلاح به قدرت چرت معروف است، هم بهره مند شوند.
گاهی اوقات در پایان یکی از همین چرت ها، چنان احساس سرحالی به ورزشکار دست می دهد که احساس می کند از لحاظ بدنی آماده شروع فعالیت های ورزشی یا تمرینات آماده سازی خود است .
در واقع خواب به 2 طریق بلند مدت 10 ساعته شبانه و خواب های کوتاه (چرت) در ابعاد مختلف به بدن ورزشکاران کمک می کند، اول اینکه دامنه گسترش عملکرد بدن مانند ایجاد هماهنگی لازم بین دست ها و چشم را فراهم می کند و دوم هم به ریکاوری ( بازپروری ) ورزشکاران پس از فعالیت های شدید بدنی ازجمله مسابقات کمک می کند.
تمامی ورزشکاران می توانند از این 2 دستاورد مهم خواب در بالاتر بردن دامنه عملکردشان در رشته های خود بهره مند شوند.
اهمیت خواب در ورزش سال هاست که برای مربیان و ورزشکاران آشکار شده است و در همین راستا بسیاری از تیم های ورزشی حرفه ایی در بهبود کیفیت و عملکرد ورزشکاران خود از توصیه های محققان مربوط به خواب استفاده های زیادی برده اند.
دکتر "چارلزکیسلر" مدیر بخش خواب درمانی دانشکده پزشکی دانشگاه هاروارد امریکا از جمله افراد صاحب نامی است که توصیه ها و نظرات وی مورد توجه مربیان و ورزشکاران مطرح بسیاری قرار دارد.
کمیته ملی المپیک امریکا پس از اینکه نظرات اثبات شده مارک روزه کیند (Mark (Rose kind دانشمند سابق سازمان ناسا و متخصص خواب این سازمان را مورد مطالعه قرار داد، تصمیم گرفت از سال 2005 میلادی به طور جدی توصیه های وی در خصوص خواب را در اردوهای آماده سازی ورزشکاران المپیکی، پیاده کند.
در راستای پیاده شدن تئوری های مارک روزکیند، تخت ورزشکاران از 2 طبقه به یک طبقه تغییر کرد به این خاطر که جابه جا شدن ورزشکاران باعث بیداری یکدیگر نشود.
پرده ها تعویض و کلفت تر شدند تا از نفوذ نور به اتاق ها جلوگیری شود و تمامی ساعت های زنگ دار نیز از اطراف ورزشکاران دور شد تا آن ها بدون مزاحمت و سرو صدا بتوانند در محیطی ساکت و آرام خوابی عمیق را تجربه کنند.
به دنبال این اتفاق روزه کیند و همکارانش ساعت خواب حاضران در اردوهای آماده سازی بازی های المپیک امریکا را از 5 الی 7 ساعت به 9 و درنهایت 10 ساعت تغییر دادندکه اکنون به یک قانون تبدیل شده است.
از آن زمان به بعد تمامی ورزشکارانی که در اردوهای آماده سازی کلرادو اسپرینگز شرکت کرده اند این توصیه روزه کیند هم را به خاطر می سپارند که ورزشکاران باید به همان اندازه که به تغذیه و تمرینات سخت اهمیت می دهند باید به خواب کافی نیز توجه داشته باشند.
